Basics: Difference between revisions
no edit summary
No edit summary |
No edit summary |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
=Inleiding= | =Inleiding= | ||
[[ | [[Image:nsr.png|thumb| Een stukje ECG registratie van een normaal hartrimte (sinusritme)]] | ||
Het doel van deze cursus is om het normale ECG te kennen en eventuele afwijkingen te kunnen plaatsen. Deze cursus is opgebouwd uit verschillende onderdelen. Eerst komen de grondbeginselen aan bod. Daarna de interpretatie van het normale ECG. Vervolgens wordt er ingegaan op afwijkingen die gediagnostiseerd kunnen worden met het ECG ([[ischemie]], [[ritmestoornissen]] en [[overigen]]). | Het doel van deze cursus is om het normale ECG te kennen en eventuele afwijkingen te kunnen plaatsen. Deze cursus is opgebouwd uit verschillende onderdelen. Eerst komen de grondbeginselen aan bod. Daarna de interpretatie van het normale ECG. Vervolgens wordt er ingegaan op afwijkingen die gediagnostiseerd kunnen worden met het ECG ([[ischemie]], [[ritmestoornissen]] en [[overigen]]). | ||
Als laatste komt de werkelijkheid aan bod met [[Oefen ECG's|oefen-ECG's]]. | Als laatste komt de werkelijkheid aan bod met [[Oefen ECG's|oefen-ECG's]]. | ||
| Line 8: | Line 8: | ||
=Hoe begin ik met het lezen van een ECG?= | =Hoe begin ik met het lezen van een ECG?= | ||
[[ | [[Image:Normaal ecg.jpg|thumb| Een voorbeeld van een normaal ECG. ''Klik op de Image voor een vergroting'']] | ||
Klik op het ECG om een vergroting te zien. | Klik op het ECG om een vergroting te zien. | ||
| Line 29: | Line 29: | ||
=Het ECG is een optelsom van de actiepotentiaaltjes van miljoenen cardiomyocyten.= | =Het ECG is een optelsom van de actiepotentiaaltjes van miljoenen cardiomyocyten.= | ||
[[ | [[Image:Hart_cells.png|thumb|Het hart bestaat uit ongeveer 300 biljoen cellen]] | ||
[[ | [[Image:cells_in_rest.png|thumb|In rust zijn hartcellen negatief geladen. Doordat ze door omliggende cellen gedepolariseerd worden, wordt de lading positief en trekken ze samen.]] | ||
[[ | [[Image:Ion_currents.jpg|thumb|Tijdens het positief worden van de lading stromen natrium-ionen de cel in. Vervolgens gaan calcium-ionen de cel in. Deze calcium-ionen zorgen voor de daadwerkelijke spiercontractie. Als laatste gaan kalium-ionen de cel uit. Tijdens de repolarisatie (herstelfase) worden deze ionstromen weer gecorrigeerd. Op het ECG is een actiepotentiaalgolf die op je af komt te zien als een positieve uitslag. De ECG electrode is hier voorgesteld als een oog.]] | ||
De individuele [[actiepotentiaal|actiepotentialen]] van de individuele cardiomyocyten worden in feite gemiddeld. Het uiteindelijke signaal is dus een gemiddelde van biljoenen miniscule electrische signalen. | De individuele [[actiepotentiaal|actiepotentialen]] van de individuele cardiomyocyten worden in feite gemiddeld. Het uiteindelijke signaal is dus een gemiddelde van biljoenen miniscule electrische signalen. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
=De electrische ontlading van het hart= | =De electrische ontlading van het hart= | ||
[[ | [[Image:conduction_system.png|thumb]] | ||
[[ | [[Image:ECG_principle_slow.gif|thumb|De electrische ontlading van het hart, eerst langzaam]] | ||
[[ | [[Image:ECG_Principle_fast.gif|thumb|De electrische ontlading van het hart, nu sneller]] | ||
'''In de sinusknoop (SA node) zitten pacemakercellen die de hartfrequentie bepalen.''' | '''In de sinusknoop (SA node) zitten pacemakercellen die de hartfrequentie bepalen.''' | ||
| Line 46: | Line 46: | ||
=De verschillende golven van het ECG= | =De verschillende golven van het ECG= | ||
[[ | [[Image:PQRS_origin.png|thumb| De oorsprong van de verschillende golven op het ECG]] | ||
De [[P_top_morfologie|'''P top''']] onstaat door depolarisatie van de atria. Deze golf begint in de SA-knoop, waarna er geleiding plaatsvind naar de rechter en vervolgens naar de linker atria. Repoolarisatie van de atria wordt normaal gesproken niet waargenomen op een ECG. De repolarisatie valt samen met het QRS-complex en is van een kleine omvang (minder weefsel dan de ventrikels). | De [[P_top_morfologie|'''P top''']] onstaat door depolarisatie van de atria. Deze golf begint in de SA-knoop, waarna er geleiding plaatsvind naar de rechter en vervolgens naar de linker atria. Repoolarisatie van de atria wordt normaal gesproken niet waargenomen op een ECG. De repolarisatie valt samen met het QRS-complex en is van een kleine omvang (minder weefsel dan de ventrikels). | ||
Het [[QRS_morfologie|'''QRS complex''' ]] is een middeling van de depolarisatiegolven van de endomyocardiale (binnenste) en epicardiale (buitenste) spiercellen. Of te wel de depolarisatie van de venrtrikels. Doordat de endomyocardiale cellen net iets eerder epolariseren dan de epicardiale spiercellen, ontstaat het typische QRS patroon. | Het [[QRS_morfologie|'''QRS complex''' ]] is een middeling van de depolarisatiegolven van de endomyocardiale (binnenste) en epicardiale (buitenste) spiercellen. Of te wel de depolarisatie van de venrtrikels. Doordat de endomyocardiale cellen net iets eerder epolariseren dan de epicardiale spiercellen, ontstaat het typische QRS patroon. | ||
[[ | [[Image:Epi_endo.jpg|thumb| Het QRS complex ontstaat door een optelsom van de electrische activiteite van de binnenste (endocardiale) en buitenste (epicardiale) cardiomyocyten]] | ||
De [[ST_morfologie|'''T golf''']] ontstaat door repolarisatie van de ventrikelcellen. Tijdens de T golf is er geen spieractiviteit (het hart staat stil). | De [[ST_morfologie|'''T golf''']] ontstaat door repolarisatie van de ventrikelcellen. Tijdens de T golf is er geen spieractiviteit (het hart staat stil). | ||
| Line 69: | Line 69: | ||
*R` (uitspraak: r-accent): wordt gebruikt om een tweede R-top aan te geven (bijvoorbeeld bij een rechter bundeltakblok) | *R` (uitspraak: r-accent): wordt gebruikt om een tweede R-top aan te geven (bijvoorbeeld bij een rechter bundeltakblok) | ||
Zie ook enkele voorbeelden op de afdeling rechts. | Zie ook enkele voorbeelden op de afdeling rechts. | ||
[[ | [[Image:Qrs-shapes.png|thumb| Voorbeelden van de verschillende vormen die het QRS complex kan aannemen]] | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
=De geschiedenis van het ECG= | =De geschiedenis van het ECG= | ||
[[ | [[Image:Einthoven.gif|thumb|[[wikipedia:Einthoven|Willem Einthoven (1860-1927), de grondlegger van het huidige ECG]]]] | ||
[[ | [[Image:einthECG1.png|thumb|ECG uit de eerste publicatie van Einthoven. ''Pfügers Archiv maart 1895, pagina 101-123'']] | ||
[[ | [[Image:stringgalvanometer.jpg|thumb|Einthoven's snaar-galvanometer, nu in het Science Museum in Londen. De patient moest met handen en voeten in zoutbaden zitten, alwaar de electrodes op waren aangesloten. ''Image van de [http://www.ieee.org/portal/cms_docs_iportals/iportals/aboutus/history_center/conferences/che2004/Landman.pdf IEEE history society]''.]] | ||
[[ | [[Image:modern_ecg.jpg|thumb|De laatste generatie ECG registratie-apparaten. Zoals deze van [http://www.gehealthcare.com/euen/cardiology/ General Electric]]] | ||
De geschiedenis van het ECG gaat ver terug. | De geschiedenis van het ECG gaat ver terug. | ||
| Line 85: | Line 85: | ||
In '''1887''' publiceerde de Engelse fysioloog Augustus D. Waller uit Londen het eerste menselijke electrocardiogram. Hij gebruikte een capillair-electrometer. ''Waller AD. A demonstration on man of electromotive changes accompanying the heart's beat. J Physiol (London) 1887;8:229-234'' | In '''1887''' publiceerde de Engelse fysioloog Augustus D. Waller uit Londen het eerste menselijke electrocardiogram. Hij gebruikte een capillair-electrometer. ''Waller AD. A demonstration on man of electromotive changes accompanying the heart's beat. J Physiol (London) 1887;8:229-234'' | ||
[[wikipedia:Einthoven|Willem Einthoven]] (1860-1927) introduceerde in 1893 de term 'electrocardiogram'. Hij beschreef in '''1895''' hoe hij een galvanometer gebruikte om de electrische activiteit van het hart op te tekenen. In 1924 heeft hij hiervoor de Nobelprijs gekregen als grondlegger van het huidige ECG. Hij sloot zijn electrodes aan op de patient en liet het electrische verschil tussen twee electrodes uitschrijven door een galvanometer. Wij spreken nog steeds van de afleidingen van Einthoven. De snaar galvanometer (zie | [[wikipedia:Einthoven|Willem Einthoven]] (1860-1927) introduceerde in 1893 de term 'electrocardiogram'. Hij beschreef in '''1895''' hoe hij een galvanometer gebruikte om de electrische activiteit van het hart op te tekenen. In 1924 heeft hij hiervoor de Nobelprijs gekregen als grondlegger van het huidige ECG. Hij sloot zijn electrodes aan op de patient en liet het electrische verschil tussen twee electrodes uitschrijven door een galvanometer. Wij spreken nog steeds van de afleidingen van Einthoven. De snaar galvanometer (zie Image) werd in zijn tijd geroemd als het eerste instrument dat een klinische implicatie had. | ||
In 1905 neemt Einthoven het eerste 'telecardiogram' op vanuit het ziekenhuis naar zijn laboratorium 1,5 km verderop. | In 1905 neemt Einthoven het eerste 'telecardiogram' op vanuit het ziekenhuis naar zijn laboratorium 1,5 km verderop. | ||
| Line 93: | Line 93: | ||
=De ECG electrodes= | =De ECG electrodes= | ||
[[ | [[Image:ECGelectrodes.jpg|thumb|klik op de Image voor een vergroting]] | ||
Elektrische activiteit dat door het hart gaat, kan worden opgevangen door uitwendige (huid)elektroden. Het electrocardiogram (ECG) registreert deze activiteit via deze electroden die op verschillende plaatsen op het lichaam zijn bevestigd. In totaal worden 12 afleidingen berekend met behulp van 10 electrodes. | Elektrische activiteit dat door het hart gaat, kan worden opgevangen door uitwendige (huid)elektroden. Het electrocardiogram (ECG) registreert deze activiteit via deze electroden die op verschillende plaatsen op het lichaam zijn bevestigd. In totaal worden 12 afleidingen berekend met behulp van 10 electrodes. | ||
| Line 116: | Line 116: | ||
Met behulp van deze 10 electrodes kunnen dus 12 afleidingen uitgeschreven worden. Er zijn 6 extremiteitsafleidingen en 6 voorwandsafleidingen. | Met behulp van deze 10 electrodes kunnen dus 12 afleidingen uitgeschreven worden. Er zijn 6 extremiteitsafleidingen en 6 voorwandsafleidingen. | ||
==De extremiteitsafleidingen== | ==De extremiteitsafleidingen== | ||
[[ | [[Image:ECGafleidingen.jpg|thumb]] | ||
De extremiteitsafleidingen zijn: | De extremiteitsafleidingen zijn: | ||